Odzyskaj pieniądze wyegzekwowane od Ciebie przez komornika w toku egzekucji

Toczy się względem Ciebie postępowanie egzekucyjne? Zostało Ci zajęte wynagrodzenie za pracę, renta lub emerytura? Co miesiąc część przysługującego Ci świadczenia jest przekazywana komornikowi? Zobacz co można z tym zrobić.

W niektórych przypadkach możesz nie tylko doprowadzić do umorzenia postępowania egzekucyjnego, ale i odzyskać wyegzekwowane od Ciebie przez komornika pieniądze. Całość środków, które zostały od Ciebie wyegzekwowane w ciągu ostatnich 6 lat może zostać Ci zwrócona. Co należy zrobić? Oto poradnik w 4 krokach:

1. Sprawdź czy prawidłowo został Ci doręczony nakaz zapłaty, wyrok zaoczny lub zawiadomienie o terminie rozprawy.

Pierwszym krokiem jest zweryfikowanie czy został Ci prawidłowo doręczony nakaz zapłaty lub wyrok zaoczny albo zawiadomienie o terminie rozprawy. Kodeks postępowania cywilnego w art. 131 – 145 bardzo precyzyjnie reguluje, w jaki sposób doręcza się przesyłki sądowe do strony postępowania, zwłaszcza do strony pozwanej. Jeżeli przepisy regulujące doręczenia na gruncie procedury cywilnej zostały naruszone bardzo często będziemy mieli do czynienia z nieskutecznym doręczeniem. Nieskuteczne doręczenie to takie do którego, na gruncie przepisów postępowania cywilnego, nie doszło.

Jak to zweryfikować? Aby to zrobić musisz przejrzeć akta Twojej sprawy w e-sądzie w systemie obsługującym elektroniczne postępowanie upominawcze (tutaj dowiesz się jak to zrobić). Jeżeli sprawa nie toczyła się w e-sądzie tylko w jednym z sądów powszechnych, należy umówić do czytelni akt w sądzie na przeglądanie akt sprawy.

Przy lekturze akt należy sprawdzić, gdzie została wysłana przesyłka zawierająca odpis nakazu zapłaty, wyroku zaocznego lub zawiadomienie o terminie rozprawy. Jeżeli została wysłana na adres, pod którym w chwili doręczania nie mieszkałeś (nie przebywałeś fizycznie z zamiarem stałego pobytu) to nie doszło do skutecznego doręczenia. Zaznaczam, że nie ma znaczenia gdzie byłeś zameldowany w tym czasie, liczy się tylko gdzie fizycznie przebywałeś z zamiarem stałego pobytu.

Prawo – art. 25 Kodeksu Cywilnego
Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Np.
Przesyłka zawierająca odpis nakazu zapłaty została wysłana pod adres, z którego się wyprowadziłeś 2 lata przed wysłaniem listu.
Przesyłka zawierająca wyrok zaoczny została w lutym wysłana na adres Twoich rodziców, z którymi mieszkałeś do grudnia poprzedniego roku.

Jeżeli przesyłka została wysłana na właściwy adres, tzn. tam gdzie przebywasz z zamiarem stałego pobytu to sprawdzić należy, kto przesyłkę odebrał (na zwrotnym potwierdzeniu odbioru znajdującym się w aktach sprawy).

Oczywiście, jeżeli przesyłkę odebrałeś osobiście to doręczenie będzie skuteczne.

Jeżeli natomiast odebrał ktoś inny to doręczenie będzie skuteczne, jeżeli osoba ta jest Twoim dorosłym domownikiem i podjęła się oddania Ci odebranego pisma. Taki odbiór nie będzie skutecznym doręczeniem, jeżeli:

• Osoba, która odebrała przesyłkę nie jest Twoim domownikiem

Np. listonosz wydał przesyłkę sprzątaczce, która akurat sprzątała Twoje mieszkanie albo koleżance, która zajmowała się Twoim dzieckiem

• Osoba, która odebrała przesyłkę nie jest dorosła

Np. listonosz wydał przesyłkę sądową Twojej szesnastoletniej córce

• Osoba, która odebrała pismo nie podjęła się oddania Ci odbieranego pisma

Np. siostra, która podczas Twojego wyjazdu wakacyjnego przyjechała podlać kwiatki w Twoim mieszkaniu oświadczyła listonoszowi, że nie ma jak oddać Ci pisma, ponieważ w przyszłym tygodniu wraca do Tokio, gdzie mieszka i pracuje

Prawo – art. 138 § 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego

Jeżeli doręczający nie zastanie adresata w mieszkaniu, może doręczyć pismo sądowe dorosłemu domownikowi, a gdyby go nie było – administracji domu, dozorcy domu lub sołtysowi, jeżeli osoby te nie są przeciwnikami adresata w sprawie i podjęły się oddania mu pisma.

Co istotne nie ma znaczenia czy kopie tytułu wykonawczego (np. nakazu zapłaty) otrzymałeś z innych źródeł np. od komornika wraz z zawiadomieniem o wszczęciu egzekucji czy zapoznałeś się z jego treścią przeglądając akta sprawy w sądzie. Przepisy jasno regulują w jakich sytuacjach dochodzi do doręczenia przesyłki sądowej i tylko sytuacje w nich wymienione powodują skutek w postaci uznania za skuteczne doręczenia odpisu orzeczenia sądowego czy zawiadomienia o terminie rozprawy.

2. Doprowadź do wzruszenia tytułu wykonawczego.

Jeżeli po analizie akt sprawy dowiedziałeś się, że doręczenie nakazu zapłaty (wyroku zaocznego, zawiadomienia o terminie rozprawy) było wadliwe, teraz należy przejść do ataku.

Jeżeli doręczenie było wadliwe, to znaczy, że nie doręczono Ci nigdy przesyłki. Oznacza to, iż nie otrzymałeś nigdy formalnie odpisu nakazu zapłaty, wyroku zaocznego lub zawiadomienia o terminie rozprawy.

Skoro tak, to powinieneś złożyć do Sądu odpowiednio albo wniosek o prawidłowe doręczenie odpisu nakazu zapłaty lub wyroku zaocznego albo wniosek o sporządzenie i doręczenie odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem.

W praktyce najczęściej dochodzi do sytuacji, gdy egzekucja toczy się w oparciu o nakaz zapłaty wydany przez e-sąd, który nigdy nie był prawidłowo pozwanemu doręczony.

Przykład:
Reprezentowałem klienta, przeciwko któremu Sąd wydał nakaz zapłaty. Pech chciał, że nastąpiła drobna pomyłka w adresie. Zamiast do pozwanego klienta w sekretariacie wydziału cywilnego zaadresowano przesyłkę poleconą zawierającą nakaz zapłaty do… Biedronki znajdującej się w pobliżu mieszkania klienta. Żeby było ciekawiej listonosz zaznaczył, iż w rzeczonej Biedronce adresata nie zastał i dwukrotnie zostawił mu w niej awizo.

We wniosku powinieneś wykazać, iż w dacie doręczania przesyłki nie przebywałeś z zamiarem stałego pobytu w miejscu, gdzie miało dojść do doręczenia. Najprościej to wykazać przedstawiając dowody potwierdzające, że w tym czasie mieszkałeś w innym miejscu.

Jednocześnie z wnioskiem o prawidłowe doręczenie nakazu zapłaty należy złożyć od niego sprzeciw. Na skutek złożonego sprzeciwu nakaz zapłaty straci moc w zaskarżonej części. Jeżeli sprzeciw będzie dotyczył całości nakazu zapłaty to straci on moc w całości.

Jednocześnie możesz złożyć zażalenie na postanowienie o nadaniu nakazowi zapłaty klauzuli wykonalności.

Jeżeli wykażesz, że nie mieszkałeś w chwili doręczania przesyłki sądowej w miejscu, gdzie przesyłka ta była doręczana to Sąd uzna, że do doręczenia nie doszło.

W konsekwencji sąd doręczy Ci odpis nakazu zapłaty / wyroku zaocznego i uchyli postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności. Jeżeli nakaz zapłaty został wydany przez e-sąd (Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie, VI Wydział Cywilny) to dodatkowo dostaniesz postanowienie o umorzeniu postępowania (w sprawach od 7 lutego 2020r.) lub postanowienie o przekazaniu sprawy do Sądu Twojej ogólnej właściwości (Sąd Rejonowy lub Okręgowy właściwy dla Twojego miejsca zamieszkania), w sprawach sprzed 7 lutego 2020r.

Teraz należy złożyć wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego i obciążenie wierzyciele egzekwującego kosztami postępowania. Podstawą będzie art. 824 § 1 pkt 5) k.p.c.
Prawo – art. 824 § 1 pkt 5) k.p.c.:
Postępowanie umarza się w całości lub części z urzędu, jeżeli prawomocnym orzeczeniem tytuł wykonawczy został pozbawiony wykonalności albo orzeczenie, na którym oparto klauzulę wykonalności, zostało uchylone lub utraciło moc.

Jeżeli komornik umarzając postępowanie obciąży Ciebie kosztami postępowania należy złożyć skargę na czynności komornika. Najczęściej sądy doręczają przesyłki na nieprawidłowy adres z uwagi na to, że powód (wierzyciel) wskazał w pozwie nieprawidłowy adres zamieszkania pozwanego. W takiej sytuacji, na skutek działania powoda (wierzyciela) pozwany nie mógł podjąć obrony wcześniej, niż na etapie postępowania egzekucyjnego.

Wszczęcie egzekucji na podstawie nakazu zapłaty lub wyroku zaocznego uzyskanego za pomocą wskazania nieprawidłowego adresu pozwanego, a tym samym uniemożliwienia pozwanemu podjęcia obrony, sądy bardzo często (za mojego doświadczenia – zawsze) kwalifikują jako niecelowe lub bezpodstawne wszczęcie egzekucji, a za takowe to wierzyciel winien być obciążony kosztami postępowania.

3. Wygraj proces lub poczekaj na umorzenie postępowania.

W teorii można już na tym etapie wystąpić do wierzyciela egzekwującego o zwrot całości wyegzekwowanych środków, ale zalecam ostrożność.

Sugeruję jednak poczekać na zakończenie postępowania.

Jeżeli sprawa dotyczy nakazów zapłaty wydanych przez e-sąd przed 7 lutego 2020r. postępowanie będzie kontynuowane przed sądem rejonowym lub okręgowym właściwym dla Twojego miejsca zamieszkania. Pełnomocnik powoda będzie zobowiązany do złożenie pełnomocnictwa oraz dowodów wskazanych w treści pozwu.

Jeżeli sprawa toczyła się przed e-sądem po dniu 6 lutego 2020r. to e-sąd umorzy postępowanie, a powód będzie miał 3 miesiące na wniesienie pozwu przed sądem powszechnym Twojej właściwości ogólnej (czyli wg miejsca Twojego zamieszkania). Teoretycznie powód może pozwać Cię później, po upływie 3 miesięcy, ale wtedy nie będzie mógł już domagać się zasądzenia kosztów postępowania przed e-sądem.

Dlatego powodowie masowi, tacy jak firmy windykacyjne (Ultimo, Intrum Justitia, BEST II, ANETO, Agio, Altus, Eques Debitum, KRUK, easyDEBT, HOIST, GPM Vindexus, Universe i inne mające w nazwie frazy „niestandaryzowany sekurytyzacyjny fundusz inwestycyjny zamknięty” lub „Niestandaryzowany Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Wierzytelności” i do nich podobne), firmy pożyczkowe, banki, SKOKi starają się dotrzymać 3-miesięcznego terminu na wniesienie pozwu po umorzeniu postępowania w e-sądzie.

Jeżeli pełnomocnik powoda nie uzupełni braków, sąd umorzy postępowanie.

Jeżeli pełnomocnik braki uzupełni albo sprawa toczyła się przed innym sądem powszechnym niż e-sąd to postępowanie będzie kontynuowane. W takim wypadku powinieneś dążyć do oddalenia skierowanego przeciwko Tobie powództwa.

4. Wystąp do wierzyciela o zwrot całości wyegzekwowanych od Ciebie środków i odzyskaj swoje pieniądze.

Po prawomocnym umorzeniu postępowania lub prawomocnym oddaleniu powództwa przeciwko Tobie czas odzyskać wyegzekwowane od Ciebie środki.
Najpierw należy wystąpić do komornika o wskazanie kwoty, która została od Ciebie wyegzekwowana. Chodzi tu zarówno o kwotę przekazaną wierzycielowi, jak i wszystkie koszty komornicze oraz wynagrodzenie komornika.

Po uzyskaniu od komornika informacji o wyegzekwowanej kwocie należy wezwać wierzyciela do jej zwrotu w zakreślonym terminie (najczęściej stosowany to 7 dni). W wezwaniu należy wskazać numer rachunku bankowego na który wierzyciel winien zwrócić całość wyegzekwowanych od Ciebie środków.
Podstawą jest art. 410 k.c. w zw. z art. 405 k.c.

Prawo:

Art. 405 k.c.
Kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Art. 410 § 1 k.c.

Przepisy artykułów poprzedzających stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego.

Art. 410 § 2 k.c.

Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

W omawianej sytuacji mamy do czynienia z odpadnięciem podstawy świadczenia. Spełnienie świadczenia nastąpiło przy zastosowaniu przymusu państwowego – egzekucji komorniczej.

W 99 przypadkach na 100 wierzyciel zwróci Ci całość wyegzekwowanych od Ciebie środków.

W 1% przypadków trzeba będzie pozwać wierzyciela o zwrot tych pieniędzy.

Dodatek: Studium przypadku – historia p. Janiny

Przedstawię Ci historię jednej z moich klientek – p. Janiny. P. Janina w Polsce nabyła prawo do emerytury. Jednocześnie cały czas jeździła do Niemiec, by pracować jako opiekunka osób starszych.

W Polsce popadła w kłopoty z firmą pożyczkową, która skierowała sprawę do sądu. E-sąd w Lublinie wydał przeciwko p. Janinie nakaz zapłaty.

Na podstawie uzyskanego nakazu zapłaty firma pożyczkowa wystąpiła do komornika o wszczęcie egzekucji. W toku postępowania egzekucyjnego komornik dokonał zajęcia przysługującego p. Janinie świadczenia emerytalnego.

Egzekucja ta trwała prawie 5 lat. Syn p. Janiny – mój wieloletni klient – dowiedział się po tych 5 latach o toczącej się przeciwko matce egzekucji. Przekonał ją do skorzystania z mojej pomocy. Po przeanalizowaniu akt z e-sądu okazało się, że przesyłka zawierająca odpis nakazu zapłaty wraz z odpisem pozwu do p. Janiny została wysłana na adres, pod którym p. Janina nigdy nie mieszkała. Taki też adres firma pożyczkowa wskazała w pozwie.

Oczywiście pomyłki zdarzają się każdemu. Ta pomyłka miała jednak doniosłe skutki dla p. Janiny. Wniosek o prawidłowe doręczenie nakazu zapłaty został przez e-sąd uwzględniony, a sprawa przekazana do jednego z sądów rejonowych na Śląsku.

Natychmiast też złożyłem wniosek do komornika o umorzenie postępowania egzekucyjnego i wskazanie wysokości wyegzekwowanych od p. Janiny środków.
Firma pożyczkowa nie uzupełniła braków formalnych przed sądem rejonowym ogólnej właściwości p. Janiny i sąd umorzył postępowanie.

Po moim wezwaniu do zapłaty kwoty prawie 30 000 zł firma pożyczkowa przelała żądaną kwotę na rachunek bankowy p. Janiny.

Takich historii było dużo więcej, dlatego jeżeli masz wątpliwości czy na pewno wszystko toczyło się prawidłowo – warto to sprawdzić.